Održiva poljoprivreda i lanac vrijednosti hrane

Poljoprivreda je sektor koji ima višestruku ulogu u razvoju društva i ekonomije Crne Gore. Njen ekonomski značaj ogleda se u visokom doprinosu BDP-u (preko 7,6%). Na porodičnim poljoprivrednim gazdinstvima angažovana je gotovo četvrtina ukupno zaposlenih u zemlji (oko 25%), što je čini ključnom  u održivom razvoju i ublažavanju depopulacije seoskih područja, ali i očuvanju tradicije.  Generalno je osnova za cjelokupan lanac vrijednosti hrane (prehrambenu industriju i povezane sektore). Poljoprivredu u Crnoj Gori karakteriše raznovrsnost proizvodnje po regionima, odnosno raznolikost agroekoloških i klimatskih uslova koja omogućava raznolikost gajenih biljnih i životinjskih vrsta. Takođe, karakteriše je i postojanje velikog broja autohtonih vrsta i sorti biljaka (2.883 biljne vrste  – 25% evropske flore na 0,14% teritorije Evrope) i stočarskih rasa pogodnih za prilagođavanje uslovima komercijalne proizvodnje. Nacionalna poljoprivreda izrazito je komplementarna s drugim prioritetnim sektorima, a posebno sa turizmom kao pokretačem svih vidova agroturizma i zdravstvenog turizma kroz prezentovanje tradicionalne gastronomije u kontekstu turističke ponude.

Specifične razvojne mogućnosti nacionalne poljoprivrede i na nju naslonjenog lanca vrijednosti hrane ogledaju se u: 1) generisanju nove vrijednosti održivim korišćenjem lokalnih sirovina; 2) spoju tradicije u proizvodnji prehrambenih proizvoda sa inovativnim tehnologijama; 3) razvoju palete lokalnih proizvoda za poboljšanje ukupne turističke ponude; 4) povoljnim uslovima za organsku proizvodnju u skladu sa opredjeljenjem Crne Gore za koncept ekološke države; i 5) očuvanje životne sredine, biodiverziteta i pejzaža.

Nacionalne naučnoistraživačke institucije imaju na raspolaganju profesionalan kadar i opremu neophodnu za primijenjena istraživanja u poljoprivredi. Takođe, raspolažu bogatim bazama podataka vezanim za autohtone biljke i životinje. Ozbiljan kapacitet za istraživanje i inovacije u poljoprivredi može se naći i u privrednom sektoru, naročito u industriji vina koja postiže rezultate svjetske klase.