Završen 31.12.2019.

Individualna selekcija divljeg šipka (nara) iz heterogene prirodne populacije – ISDŠ

Dodjeljivač podrške:
Ministarstvo nauke
Korisnik:
Univerzitet Crne Gore – Biotehnički fakultet
Iznos finansiranja:
12000
EUR
Ukupna vrijednost projekta:
20000
EUR

Osnovni cilj Projekta je da se na mediteranskom dijelu teritorije Crne Gore (crnogorsko primorje i zetsko – bjelopavlićka ravnica) identifikuju stabla (žbunovi) divljeg šipka (nara) čiji plodovi  po svojim fenotipskim karakteristikama nadmašuju plodove ostalih stabala (žbunova). Ove karakteristike su: krupnoća ploda, obojenost kore, krupnoća i obojenost zrna, elastičnost kore, odnos jestivog i ne jestivog dijela (randman), % soka i kvalitet soka.    

Sa identifikovanih žbunova uzeće se reznice (od 15 do 30 kom) radi njihovog ožiljavanja i dobijanja sadnica za podizanje matičnog zasada. U matičnom zasadu će se daljom selekcijom izdvojiti najbolja stabla sa tendencijom da se ista prijave za dobijanje statusa nove sorte. Matični zasad bi poslužio takođe za dobijanje sadnog materijala od kojeg će se podizati komercijalni zasadi divljeg šipka (nara), kako bi se povećala i kvantitativno i kvalitativno sirovinska baza za dobijanje soka od divljeg šipka (nara).    

Sok od divljeg šipka je proizvod  koji ima visoku cijenu i za kojim u zemljama EU i šire vlada veliko interesovanje, naročito zbog naučno potvrđenog ljekovitog dejstva usljed specifičnog hemijskog sastava. Prema procjeni ukupna površina pod divljim šipkom u Crnoj Gori je oko 440 – 470 ha sa oko 450.000 žbunova. Godišnja proizvodnja plodova u normalnim godinama se kreće oko 1.000 tona. Podizanjem plantaža divljeg šipka  proizvodnja bi bila povećana i stabilizovana, jer bi manje zavisila od klimatskih uslova. Uz nastavak berbe plodova iz prirode, stvorili bi se uslovi da sok od divljeg šipka postane novi nacionalni brendirani izvozni proizvod.     

Realizacijom projekta predviđen je obilazak terena (od početka maja do kraja septembra), kako bi se utvrdile tačne lokacije veće populacije divljeg šipka, a krajem oktobra i u novembru se obavlja berba. Izdvajaju se stabla (žbunovi) koji se kvalitetom ploda razlikuju od standardnih plodova divljeg šipka, mjere  dimenzije tih žbunova, procjenjuje prinos u slučaju da prethodne berbe nije bilo i uzimaju plodovi za analizu, kao i reznice radi dobijanja sadnica.

© 2022. S3 pametna specijalizacija u Crnoj Gori. Sva prava zadržana.
Sajt kreirao Studio 081

Kontakt

Rimski Trg bb
81000 Podgorica, Crna Gora
https://www.gov.me/mntr