Tokom sjednice Odbora udruženja ICT Privredne komore Crne Gore 14. novembra, održane su i konsultacije „Izazovi/šanse iz ugla pametne specijalizacije za oblast ICT, a u saradnji sa Ministarstvom nauke i tehnološkog razvoja.
U fokusu sjednice bila je transparentna i konkretna identifikacija potreba/izazova privatnog sektora kada je u pitanju razvoj ICT oblasti, iz ugla pametne specijalizacije, uz prikupljanje predloga za rješavanje istih, a sve sa ambicijom što boljeg pozicioniranja ICT sektora kao jednog od bitnih nosioca razvoja Crne Gore.
Valentina Radulović, šef Inovacione radne grupe za oblast ICT, upoznala je privredne subjekte sa radom ove grupe, trenutnim statusom prepoznatih aktivnosti iz Strategije pametne specijalizacije, kao i budućim planiranim aktivnostima.
Prema njenim riječima, veoma značajan segment implementacije S3 predstavlja jasno definisan nacionalni sistem za implementaciju, jer upravo on omogućava efikasno upravljanje procesom, kontinuirane konsultacije sa svim zainteresovanim stranama, adekvatan i kvalitetan monitoring i evaluaciju, te je stoga važno da se on osnaži i podrži.
–Takav okvir implementacije omogućava adekvatan mehanizam upravljanja procesom implementacije, dodatno održava i pojačava posvećenost najviših političkih aktera ovom procesu i omogućava kontinuirani rad na jačanju kolektivne svijesti o efektima pametne specijalizacije u kontekstu razvoja zasnovanog na znanju i inovacijama – istakla je Radulović.
Ona je kazala da je primarni cilj ove radne grupe da pruži operativnu podršku Savjetu za inovacije i pametnu specijalizaciju, dâ preporuke i iznese ideje u smislu unapređenja i primjene strategije.
Kako je navela, u ovom procesu identifikovane su ključne oblasti i prepoznata dva glavna pravca koji se odnose na evaluaciju onoga što smo do sada, kao država, uradili na polju Strategije S3, te na ono što treba promijeniti i kakve su zapravo potrebe zainteresovanih strana.
– Uloga IT zajednice je ključna u ovom procesu, ona je ta koja donosi nova rješenja, ideje i inovacije, kao i ljudski potencijal da razvije inovativne pristupe ostalih subjekata naše ekonomije – istakla je Radulović, dodajući da je S3 pametna specijalizacija primarno spoj inovativnosti i razvoja u ICT sektoru.
Sekretarka Odbora Nada Rakočević kazala je da je, prije svega, neophodno uraditi Strategiju razvoja IT sektora koja bi inicirala i refrormu obrazovnog sistema, jer on trenutno ne proizvodi kadrove u skladu sa potrebama tržišta rada. Ona je takođe istakla da je jedan od imperativa povezati privrednu i naučnu zajednicu, kako bi se došlo do inovacija u ovim oblastima.
Predsjednik Odbora Aleksandar Radulović istakao je da ICT, kao jedan od najmanjih sektora, mora prvo krenuti u horizontalne promjene, te da su za one vertikalne potrebni dobri preduslovi i instutcionalna podrška, a da su pokretačka snaga zadovoljavajući budžeti za razvoj inovacija. Prema njegovim riječima, javnoj upravi neophodno je ukazati da su projekti iz ICT oblasti investcija u budućnost, a ne trošak.
Privrednici su tokom sjednice ocijenili da se ne može uspješno ići u inovacije ukoliko se, prije svega, ne uklone barijere koje se odnose kako na inovacije tako i na digitalnu transformaciju, a tiču se na nepostojanje zvaničnih i popisanih registara i njihovog povezivanja na principu interoperabilnosti, otvorenih podataka, praktične primjene postojećeg zakonodavnog okvira, naročito u dijelu priznavanja digitalnog potpisa, digitalnog pečata i u krajnjem digitalnog dokumenta Takođe, od velike važnosti je da država radi na stvaranju osnove, tj. ekosistema gdje bi se inovativne firme i pojedinci povezali u jednu cjelinu i na taj način mogli da djeluju efikasno i ostvaruju konkretne rezultate u oblasti pametne specijalizacije i inovacija.
Oni su ukazali da Crna Gora, u odnosu na Region, ima najmanji broj start up-ova i IT kompanija, kao i namjanji broj patenata i izvoza po broju stanovnika, te da je u tom smislu neophodno stvoriti adekavatan sistem koji podržava rad kompanija iz ove oblasti. Takođe, smatraju, nedostatak VC fondova i unicorn kompanija predstavlja dodatnu barijeru za generisanje start up-ova. Privrednici su istakli da je potrebno više raditi na reformi obrazovnog sistema i uvođenju novih programa ipredemeta na fakultetima, koji se bave razvojem start up-ova, kako bi se uopšte podstakle inovacije.
Na kraju, direktorica Sektora udruženja Slavica Pavlović,predstavila je projekat Privredne komore, “Snaga je u nama” i pozvala privrednike da učestvuju u kampanji koja je usmjerena na širenje svijesti o veličini, snazi i značaju crnogorske privrede za ukupan razvoj države.
